Tại Hội thảo "Tăng giá trị cho cà phê Việt, cách nào?" được báo Người lao động tổ chức ngày 4/3, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp - Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan đã phát biểu: “Có khi chúng ta đang ngồi nhà và nghĩ cà phê của mình ngon nhất nhì thế giới, trong khi thế giới không uống cà phê của chúng ta. Cà phê Việt Nam đang ở đâu trên bản đồ cà phê thế giới? Đây là cái chúng ta phải suy nghĩ để tiếp tục tái canh, tạo thương hiệu, chế biến tinh sản phẩm…
Thế giới chuộng dòng Arabica nhưng Việt Nam lại lại mạnh về cà phê Robusta. Chúng ta muốn định vị lại vị trí trên bản đồ cà phê thế giới phải xác định phát triển dòng Abarica hay vẫn theo Robusta, hay phối trộn 2 dòng này lại?”.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan đang phát biểu tại Hội thảo
Theo Bộ trưởng, hiện nay thế giới tiếp cận cà phê không chỉ là một loại thức uống. Rất nhiều nền kinh tế đã phát triển từ cây cà phê, từ mật ong hoa cà phê, phân bón từ bã cà phê; thuốc nhộm vải, sợi, giày… cũng có thể làm từ cà phê. “Thế giới đã làm được nhiều chuyện từ cà phê nhưng chúng ta còn đang làm thô . Còn không gian mênh mông để chúng ta tạo ra giá trị cà phê. Không gian này chúng ta bỏ trống hoàn toàn hoặc chỉ mới là manh nha khai thác”.
Nói về việc xây dựng thương hiệu cà phê, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng phải đi từ cảm xúc gắn với văn hoá. Cà phê là một nét văn hóa. Doanh nghiệp nếu muốn xây dựng thương hiệu phải định vị lại, phải biết kể câu chuyện để gieo vào cảm xúc người tiêu dùng.
Hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã xây dựng vùng nguyên liệu cho Tây Nguyên. Tuy nhiên, Bộ trưởng thẳng thắn nhận định, thành công hay không còn do chính quyền địa phương hợp sức cùng doanh nghiệp, tác động để bà con nông dân cùng làm. Cái khó là bao nhiêu đời nông dân làm nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ, nếu nông dân không thay đổi thì rất khó.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan mượn câu chuyện của gạo Thái Lan làm dẫn chứng: “Người Thái Lan quảng cáo gạo Thái là “think rice, think Thái Lan" (nghĩ về gạo là nhớ tới Thái Lan - tạm dịch) vậy thông điệp của cà phê Việt Nam có thể là “drink coffee, feel Việt Nam không?”.
Bộ trưởng nhấn mạnh, muốn tăng giá trị cà phê lên 5-10 lần thì phải định vị lại dòng sản phẩm, xu thế thị trường nhu cầu thị trường.
Phát biểu tại hội thảo, ông Đinh Vĩnh Cường, Chủ tịch Câu lạc bộ Kết nối doanh nhân Việt Nam - Quốc tế, đánh giá năm 2022 là năm rất khởi sắc cho ngành cà phê Việt Nam. Lần đầu kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 4 tỷ USD, sản lượng hơn 1,7 triệu tấn. Với kết quả này, ngành cà phê Việt Nam cần có kế hoạch lâu dài để tiếp nối cho kế hoạch phát triển cà phê trong năm 2023 và những năm tiếp theo.
Trên thực tế, tỷ lệ cà phê chế biến sâu trong tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê vẫn ở mức rất thấp. Ông Hồ Văn Mười, Củ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho biết, 99% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh là xuất thô. Tương tự, tại Gia Lai, ông Đoàn Ngọc Có, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai cho biết, tỷ lệ cà phê qua chế biến mới chỉ đạt 5,7%, còn lại là xuất thô.
Ông Đinh Vĩnh Cường cho rằng, để phát triển và nâng giá trị cà phê Việt Nam trong thời gian tới, cần chú trọng đầu tư sản xuất cà phê sạch để đáp ứng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là những thị trường khó tính, cùng với đó là phải đẩy mạnh chế biến sâu. Hiện Việt Nam có rất ít công ty làm thương hiệu cho cà phê Việt Nam xuất khẩu ra thế giới. Trong khi đó, Thái Lan có những loại cà phê cao cấp, bán đến 50-100 USD/ly ở các khách sạn 5 sao trên thế giới.
Ở góc độ địa phương, ông Đoàn Ngọc Có cho rằng, để tăng giá trị cho cây cà phê cần xuyên suốt thực hiện từ tăng giá trị đầu vào, giá trị đầu ra của sản phẩm. Muốn giảm chi phí, tăng cạnh tranh cần phát triển giống cà phê để tăng năng suất, chất lượng cao, kháng sâu bệnh... Sử dụng vật tư nông nghiệp đầu vào sản xuất có trách nhiệm, giảm phân bón, giảm thuộc bảo vệ thực vật bằng cách chuyển sang phân bón hữu cơ, tránh tồn dư hóa chất, bảo quản.
Trong nỗ lực nâng cao giá trị cà phê, hiện trong 99.000 ha cà phê của Gia Lai, đã có 46.000 ha cà phê theo các tiêu chuẩn 4C, ogarnic, áp dụng công nghệ tưới tiêu cho cà phê. Năm 2022, giá trị xuất khẩu cà phê của Gia Lai đạt 490 triệu USD, tăng từ mức 323 triệu USD của năm 2021 cho thấy sự tăng trưởng nhanh về giá trị xuất khẩu. Tỉnh Gia Lai cũng định hướng tới năm 2030 tiếp tục ổn định diện tích khoảng 100.000 ha. Toàn bộ diện tích này sẽ áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước để bảo đảm năng suất và chất lượng, sản lượng.
Gia Lai cũng đã xây dựng được chỉ dẫn địa chỉ và sắp tới sẽ thực hiện quảng bá, đăng ký bảo hộ ở trong nước và thế giới.
Tương tự, ông Hồ Văn Mười cũng cho biết, tỉnh Đắk Nông đang tập trung tổ chức lại sản xuất cà phê theo chuỗi giá trị ngành hàng, trong đó quy hoạch, phát triển vùng nguyên liệu quy mô lớn, sản xuất hàng hóa theo tiêu chuẩn, chất lượng cao; tăng cường sự liên kết, hợp tác giữa doanh nghiệp với hộ nông dân sản xuất hàng nông sản theo chuỗi giá trị từ sản xuất - chế biến - tiêu thụ. Bên cạnh đó, tỉnh Đắk Nông cũng đẩy mạnh hỗ trợ xúc tiến đầu tư và xây dựng thương hiệu; hỗ trợ xây dựng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu, từng bước xây dựng thương hiệu cà phê của tỉnh để nâng cao giá trị xuất khẩu cà phê Đắk Nông.
Nguồn: HNN (Tổng hợp)
